Sai số 2C và sai số MO là lỗi thường gặp trong máy đo đạc

I. Sai số 2C trong đo đạc

1. Sai số 2c là gì?

Sai số 2C là sai số khi trục ngắm của ống kính máy đo đạc không vuông góc với trục quay của ống kính. Để khắc phục lỗi sai số 2C, bạn chỉ cần cân bằng lại góc vuông giữa trục ngắm và trục quay. Như vậy là có thể ngắm được mục tiêu xa chuẩn xác, không sai số.

Sai số 2C khi trục quay ống kính H’H’ không vuông góc với trục ngắm CC

2. Cách xác định sai số 2C

Khi sử dụng máy toàn đạc, nếu bạn nghi ngờ có sai số 2C, hãy áp dụng cách sau để xác định:

Bước 1: Ngắm mục tiêu
Ngắm và bắt mục tiêu ở xa (Bạn có thể chọn bất kỳ mục tiêu nào trong phạm vi trên 50 mét trở lên). Siết chặt ốc dùng để hãm bàn độ ngang, giúp máy cố định, không bị dịch chuyển dẫn đến sai lệch. Sau đó, xoay nhẹ núm vi động ngang để đưa biểu tượng chỉ đứng có hình chữ thập về chính giữa của mục tiêu đang nhắm.

Bước 2: Kiểm tra sai số 2C

Lúc này, trên màn hình máy toàn tạc, bạn chọn phím có biểu tượng [ANG] và chức năng 1.[Offset]. Giá trị của góc sẽ được reset và đưa về 0°00’00”. Xoay máy toàn đạc 180° và đảo ngược ống kính. Tiếp tục bắt mục tiêu như bước 1. Khâu này cần thực hiện cẩn thật để đảm bảo độ chính xác và kiểm tra sai số lệch 2C.
Áp dụng công thức sau để tính sai số 2C: 2C = T-P±1800
Trong trường hợp, sai số 2C vượt quá quy định của từng máy, người dùng cần tiến hành hiệu chỉnh. Tuy nhiên, bạn tuyệt đối không nên tự ý thực hiện bởi khả năng dẫn đến sai số cao hơn khi đo đạc là rất lớn. Do đó, tốt hơn hết là đưa máy đến các trung tâm kiểm định và hiệu chỉnh máy đo đạc, có phòng Vilas, trang bị đầy đủ máy móc, dụng cụ chuyên dụng để tiến hành hiệu chỉnh.

Mô hình điều chỉnh sai số 2C

Khi đo máy toàn đạc, các tính toán phải thỏa mãn điều kiện sau đây:

Độ chính xác đo góc          Nhỏ hơn       Kết quả
+ / – 1”                                    + / – 5”        Đạt
+ / – 2”                                     + / – 5”       Đạt
+ / – 3”                                    + / – 12”     Đạt
+ / – 5”                                    + / – 12”     Đạt
+ / – 6”                                    + / – 30”     Đạt
+ / – 7”                                    + / – 30”     Đạt

II. Sai số chỉ tiêu MO trong máy toàn đạc

1. Nguyên nhân của sai số MO

Nguyên nhân của lỗi này là do các trục ngắm CC nằm ngang máy toàn đạc có vách khắc bàn đứng ở góc (00 -1800) hoặc (900 -2700). Trong khi đó, (00 -00) của máy lại trùng với vạch “0” hoặc vạch chuẩn đọc số của thang đọc số. Hay nói cách khác, đây là tình huống vạch chuẩn “0” của thang đọc số bị chệch so với đường nằm ngang HH. (Bạn có thể nhìn hình vẽ phía dưới để dễ hình dung hơn).

Nguyên nhân của sai số MO trong máy toàn đạc

2. Cách kiểm tra sai số MO

Để xác định máy toàn tạc có đang gặp lỗi sai số MO hay không, bạn thực hiện theo hướng dẫn dưới đây:
Bước 1: Đặt máy đo lên kệ chắc chắn, đảm bảo cân đối. Chọn mục tiêu bất kỳ ở xa, khoảng cách từ 50m trở lên.
Bước 2: Dùng chỉ ngang ở bàn độ trái bắt mục tiêu chính xác. Cân bằng sao cho bọt thủy lực đứng và có đọc số là T.
Bước 3: Ở bàn độ phía bên tay phải, bạn tiến hành bắt mục tiêu bằng chỉ ngang. Lúc này, bọt thủy bàn độ đứng phải cân bằng để thu được đọc số là P.
Bước 4: So sánh kết quả với các mốc sau, nếu vượt quá mức quy định thì máy cần được điều chỉnh.
+ Đối với máy khắc 900 – 2700: MO = (T+P – 3600)/2
+ Đối với máy khắc 00 – 1800: MO = (T+P – 1800)/2
+ Đối với máy khắc 00 – 00: MO = (T+P)/2

3. Để điều chỉnh sai số MO, bạn làm theo hướng dẫn:

Đối với máy không tự động cân bằng (Loại có thiết kế bọt nước ở bàn độ đứng: Dùng ốc cân bằng ồng thủy để đọc số P chuẩn xác. Lúc này, bọt thủy bàn độ sẽ bị lệch khỏi vị trí trung tâm. Bạn tiếp tục điều chỉnh ốc của đầu ống thủy lực sao cho bọt thủy vào chính giữa. Sau đó, vặn cố định các con ốc chắc chắn. Kiểm tra sai số MO lại một lần nữa.
Đối với máy tự động cân bằng (Loại có thiết kế lắc tự động): Dùng ốc vi động đứng điều chỉnh các số đọc đúng vị trí. Lúc này, chỉ ngang sẽ rời khỏi vị trí của mục tiêu. Bạn tiếp tục văn ốc sao cho chỉ ngang nằm chính giữa mục tiêu ban đầu và cố định ốc.

Mô hình điều chỉnh sai số MO

Trên đây là những thông tin rất quan trọng về sai số 2C và sai số MO trong máy toàn đạc, hãy truy cập Website: https://dodacvienthong.com/ mỗi ngày để cập nhật các thông tin hữu ích về đo đạc. Nếu có nhu cầu mua hay sử dụng các sản phẩm, dịch vụ đo đạc, trắc địa hãy liên hệ với chúng tôi để được phục vụ nhé. Hotline: 0937 789 112. Trân trọng!

Tin khác